Tiền kỹ thuật số sử dụng công nghệ P2P (mạng ngang hàng) để đồng bộ dữ liệu về sổ cái các giao dịch trong hệ thống. Nhưng khi đông người sử dụng dữ liệu sổ cái trở nên to lớn cồng kềnh trong khi các giao dịch phải được xử lý một cách nhanh chóng. Nếu việc đồng bộ chậm không kịp thì rất có thể tiền trong ví đã tiêu đi hết nhưng ở một số nút mạng vẫn tưởng nó chưa bị chi tiêu nên có thể xác thực cho các giao dịch tiêu lặp (double spending). Điều này rất nguy hiểm, nó chẳng khác bị vấn đề 51%.
Chính vấn đề đó mà các coin trước đây đã thận trọng chọn một khoảng thời gian tương đối lâu cho mỗi block time (thời gian chờ để cho mỗi xác thực). Bitcoin chọn block time là 10 phút còn Dash chọn block time là 2 phút rưỡi.
Nếu block time càng ngắn thì tốc độ xác thực có thể nhanh, nhưng khi mạng trở nên đông người giao dịch, blockchain trở nên to lớn và cồng kềnh hơn thì trong một khoảng block time mạng lưới không kịp đồng bộ dữ liệu. Ethereum sử dụng block time quá ngắn nên khi có thật nhiều giao dịch đồng thời thì lượng dữ liệu sinh ra nhiều hơn khả năng mạng lưới có thể kịp đồng bộ sang các nút nên tại một số miners nó chưa có kịp dữ liệu để cho xác thực nên thường dễ bỏ qua không xác thực nhiều giao dịch. Ngược lại nút khác lại xác thực cho các giao dịch sau đó, giả sử đó là giao dịch gian lận (double spending) mà giao dịch sau lại được nhiều xác thực trước thì rất nguy hiểm khiến người bán hàng bị mất tiền nếu chấp nhận giao dịch.
Đó chính là một sự quá tải của mạng P2P của hệ thống tiền kỹ thuật số. Các mạng lưới mạng ngang hàng khác như Napster, Bit Torrent... không gặp vấn đề đó mà chỉ có mạng lưới tiền kỹ thuật số khi các giao dịch diễn ra thường xuyên mới gặp phải vấn đề đó.
Vậy scaling là gì? Scaling là khả năng mở rộng cho phép hệ thống có thể có đủ năng lực đáp ứng một lượng lớn người dùng đồng thời trong một khoảng thời gian phát triển ngắn. Điều đó có nghĩa là với các mạng tính toán, lượng người sử dụng có thể tăng trưởng rất nhanh chóng gây nên hiện tượng quá tải và khiến cho hệ thống bị tê liệt. Đặc biệt là những mạng lưới đủ tốt và hấp dẫn thì tốc độ tăng trưởng về lượng người dùng lại càng nhanh. Nhưng điều đó ccũng đòi hỏi phải tăng chi phí, mà mạng lưới P2P tức mạng ngang hàng thì tăng năng lực tính toán lại chưa thể đáp ứng một cách nhanh chóng.
Nguyên nhân có sự quá tải đó là năng lực tính toán và tốc độ kết nối của các nút mạng không đủ mạnh. Người ta chỉ dùng máy tính không đủ mạnh để đồng bộ dữ liệu khiến dữ liệu truyền tải không đủ nhanh. Cộng đồng Bitcoin cũng cố gắng cổ vũ các thành viên tham gia chạy full node (đầy đủ cả blockchain) nhưng dù có đông người hỗ trợ full node nhưng máy đó không đủ mạnh thì cũng chưa đủ để xử lý một lượng lớn dữ liệu.
POS không giúp gì được cho vấn đề này, nó có thể không yêu cầu máy tính đua nhau để được quyền tạo block nhưng những máy tính yếu, kết nối tốc độ chậm thì không phải tính toán để được quyền xác thực cũng chẳng giải quyết được vấn đề gì. Việc POW chỉ khác POS ở chỗ POW đòi hỏi các máy đào chạy đua năng lực để được quyền tạo block còn POS không đòi hỏi đua năng lực để được quyền tạo block, chứ không phải đào thì tốn thời gian tính toán. POW đòi hỏi đua năng lực nên để ngăn chặn người ta gian lận mà xác thực dối cho các giao dịch tiêu lặp mà thôi.
Bởi vậy nghĩ rằng POS thì giải quyết được vấn đề scaling là không đúng.
Để giải quyết được vấn đề quá tải này, đòi hỏi các nút mạng phải đủ nhanh và đủ mạnh để có thể xử lý và đồng bộ được một lượng dữ liệu lớn trong thời gian thật nhanh. Dash giải quyết được vấn đề này không chỉ bằng kỹ thuật mà còn bằng động lực kinh tế. Tức là Dash sử dụng mạng lưới masternode để đồng bộ dữ liệu blockchain. Nhưng chủ masternode chỉ được trả công nếu máy tính chạy masternode đủ mạnh và có kết nối đủ nhanh. Bởi vậy khi mạng lưới Dash có thật nhiều giao dịch thì khi đó giá Dash cũng lên cao và nó đủ kinh phí để chủ masternode thuê/mua máy chủ mạnh và kết nối tốc độ cao cho nó.
Để xử lý được tốc độ cao thậm chí đòi hỏi mỗi masternode phải được chạy bằng các máy tính chuyên dụng có giá lên đến 20 ngàn USD, và Dash Labs một phòng thí nghiệm của Dash đang xúc tiến việc nghiên cứu đến giải pháp phần cứng mạnh mẽ và open souce cho thiết kế phần cứng này để cộng đồng chủ masternode đảm bảo được sự kinh tế và vẫn giữ được tính phi tập trung.
Thật lạ là từ khi mọi người đang hưng phấn với sự tăng trưởng của Bitcoin thì người sáng lập ra Dash đã có suy nghĩ này từ rất lâu rồi, trước cả khi mọi người nhận ra nó khi Bitcoin quá tải rồi đến Ethereum và anh ta đã luôn tìm được giải pháp trước khi mọi người nhận ra nó.
Vậy các loại tiền kỹ thuật số chỉ có một vấn đề scaling như vậy hay còn nhiều vấn đề scaling khác? Rủi ro thay tiền kỹ thuật số còn có nhiều vấn đề scaling khác nhưng hầu hết các coin đều không nhận ra. Các bài viết tiếp theo, tôi sẽ trình bày với các bạn về những vấn đề scaling mà Dash sớm nhìn nhận và giải quyết rất chuyên nghiệp.
No comments:
Post a Comment